Wysokość opłat w sprawach cywilnych w postępowaniu nieprocesowym - część I

Zasady ponoszenia kosztów sądowych, rodzaje opłat pobieranych od pism wnoszonych do sądu, wydatki związane z postępowaniem sądowym, instytucja zwolnienia od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych objęte są materią ustawową. O powyższych zagadnieniach traktuje ustawa z dnia z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. z dnia 21 kwietnia 2016 r. Dz.U. z 2016 r. poz. 623).

Na poziomie ustawowym uregulowano również wysokość opłat w sprawach cywilnych zarówno tych rozpoznawanym w trybie procesowym jak i nieprocesowym. W dziale IV przywołanej ustawy ustawodawca określił wysokość opłat od pism wnoszonych w sprawach nieprocesowych.

Wysokość opłat w postępowaniu nieprocesowym

Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od:

• wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego lub samodzielnej jego części, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej;
• apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej, skargi o wznowienie postępowania i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w sprawie, w której postępowanie nieprocesowe zostało wszczęte z urzędu.

Sprawy z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego

Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o:

• zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego;
• zmianę wyroku orzekającego rozwód lub separację w części dotyczącej władzy rodzicielskiej;
• separację na zgodne żądanie małżonków
• zniesienie separacji;
• zezwolenie na udzielenie pełnomocnictwa do oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński;
• zwolnienie od obowiązku złożenia lub przedstawienia kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokumentu potrzebnego do zawarcia związku małżeńskiego.
•  

Opłatę stałą w kwocie 1000 złotych pobiera się od wniosku o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej. Jeśli wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych.

Sprawy z zakresu prawa rzeczowego

Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od wniosku o:

• ustanowienie drogi koniecznej;
• rozgraniczenie nieruchomości;
• stwierdzenie nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie.

Opłatę w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o:

• ustalenie sposobu korzystania z rzeczy wspólnej;
• ustanowienie zarządcy rzeczy wspólnej lub przedmiotu użytkowania;
• rozstrzygnięcie co do dokonania czynności dotyczącej rzeczy wspólnej.

Opłatę stałą w kwocie 2000 złotych pobiera się od wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie.

Opłatę stałą w kwocie 1000 złotych pobiera się od wniosku o zniesienie współwłasności. Jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt zniesienia współwłasności, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych.

Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Jeżeli wniosek dotyczy wpisu udziału w prawie, pobiera się część opłaty stałej proporcjonalną do wysokości udziału, nie mniej jednak niż 100 złotych.

Od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na podstawie dziedziczenia, zapisu lub działu spadku albo zniesienia współwłasności pobiera się jedną opłatę stałą w wysokości 150 złotych niezależnie od liczby udziałów w tych prawach.

Opłatę stałą w kwocie 150 złotych pobiera się od wniosku o wpis:

• własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami;
• własności nieruchomości rolnej o powierzchni do 5 ha;
• praw osobistych i roszczeń
• zmiany treści ograniczonych praw rzeczowych.

Opłatę stałą w kwocie 60 złotych pobiera się od wniosku o:

• założenie księgi wieczystej;
• połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości;
• odłączenie nieruchomości lub jej części;
• sprostowanie działu I-O;
• wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym;
• dokonanie innych wpisów, poza określonymi w  42i 43 ustawy o kosztach sądowych.

Jeżeli założenie księgi wieczystej następuje w związku z odłączeniem nieruchomości lub jej części z istniejącej księgi wieczystej, pobiera się tylko jedną opłatę stałą określoną przez przepisy.