Wysokość opłat w sprawach cywilnych w postępowaniu procesowym

Zasady ponoszenia kosztów sądowych, rodzaje opłat pobieranych od pism wnoszonych do sądu, wydatki związane z postępowaniem sądowym, instytucja zwolnienia od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych stanowią zagadnienia objęte są materią ustawową. Traktuje o nich ustawa z dnia z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. z dnia 21 kwietnia 2016 r. Dz.U. z 2016 r. poz. 623).

Na poziomie ustawowym uregulowano również wysokość opłat w sprawach cywilnych, zarówno tych rozpoznawanym w trybie procesowym jak i nieprocesowym. W dziale III przywołanej ustawy ustawodawca określił wysokość opłat od pism wnoszonych w sprawach procesowych. Ich wysokość uzależniona jest od przedmiotu sprawy.

Sprawy z zakresu prawa cywilnego i rodzinnego

Opłatę stałą w kwocie 600 złotych pobiera się od pozwu o:

• rozwód,
• separację,
• ochronę dóbr osobistych,
• ochronę niemajątkowych praw autorskich,
• ochronę niemajątkowych praw wynikających z uzyskania patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego lub zdobniczego, prawa ochronnego na znak towarowy, prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne, prawa z rejestracji topografii układów scalonych, prawa z rejestracji wzoru zdobniczego;
• ochronę innych praw niemajątkowych, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej;
• ochronę niemajątkowych praw dochodzonych w postępowaniu grupowym.

W sprawach o rozwód, o separację lub o unieważnienie małżeństwa, w razie zasądzenia alimentów na rzecz małżonka w orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji, pobiera się od małżonka zobowiązanego opłatę stosunkową od zasądzonego roszczenia, a w razie nakazania eksmisji jednego z małżonków albo podziału wspólnego majątku pobiera się także opłatę w wysokości przewidzianej od pozwu lub wniosku w takiej sprawie.

Sprawy gospodarcze

Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od pozwu w sprawie o:

• ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa;
• unieważnienie małżeństwa;
• rozwiązanie przysposobienia;
• zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa;
• unieważnienie uznania dziecka;
• ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej;
• naruszenie posiadania;
• uchylenie uchwały organu spółdzielni;
• stwierdzenie nieważności uchwały organu spółdzielni;
• ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwały organu spółdzielni
• uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej;
• przyjęcie w poczet członków spółdzielni mieszkaniowej;
• opróżnienie lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu;
• ustalenie wstąpienia w stosunek najmu.

Opłatę stałą w kwocie 500 zł pobiera się od pozwu w sprawie wydania orzeczenia zastępującego uchwałę walnego zgromadzenia spółdzielni o podziale.

Opłatę stałą w kwocie 100 zł pobiera się od pozwu w sprawie rozpoznawanej w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń.

W sprawie podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym pobiera się opłatę stałą od pozwu, przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu umowy, a od apelacji, przy wartości przedmiotu zaskarżenia:

• do 2000 złotych - 30 złotych;
• ponad 2000 złotych do 5000 złotych - 100 złotych;
• ponad 5000 złotych do 7500 złotych - 250 złotych;
• ponad 7500 złotych - 300 złotych.

Opłatę stałą w kwocie 2000 złotych pobiera się od pozwu w sprawie o:

• rozwiązanie spółki;
• wyłączenie wspólnika ze spółki;
• uchylenie uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki;
• stwierdzenie nieważności uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki;
• ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwały organu spółki;
• uchylenie uchwały zgromadzenia obligatariuszy;
• stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia obligatariuszy.

Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od pozwu w sprawie z zakresu ochrony środowiska.

Opłatę stałą w kwocie 1500 złotych pobiera się od pozwu:

• w sprawie z umowy o przekazanie mienia w ramach prywatyzacji;
• w sprawie o unieważnienie przetargu.

Sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

W sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 złotych wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 złotych, pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową (postanowienia nie stosuje się w sprawach dotyczących dochodzenia zwrotu należności powstałych w wyniku realizacji przepisów z zakresu ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i w sprawach odwołań rozpoznawanych przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 złotych wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.