W przypadku braku możliwości wyegzekwowania od rodzica alimentów, dziecko może złożyć wniosek o przyznanie świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego. Celem działania Funduszu jest niesienie pomocy osobom, które pomimo sądowego przyznania alimentów i prowadzonego postępowania egzekucyjnego, nie otrzymują świadczeń od zobowiązanych do ich zapłaty rodziców.
Warunki i procedurę ubiegania się o takie świadczenie określa ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 554).
Zgodnie z art. 3 przedmiotowej ustawy, w przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona może złożyć do organu właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o bezskuteczności egzekucji zawierające informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów. Wniosek taki należy złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej.
W myśl ustawy, osobą uprawnioną do ubiegania się o przyznanie takiego świadczenia jest dziecko, którego prawo do alimentów od rodzica wynika z tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, w sytuacji gdy ich egzekucja okazała się bezskuteczna.
Wyjaśnienia wymaga także to, co ustawodawca rozumie pod pojęciem bezskuteczności egzekucji. Zgodnie z zawartą w ustawie definicją egzekucja bezskuteczna to taka, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. Za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu braku podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika bądź braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą.
Poza wymogiem bezskuteczności egzekucji, ustawodawca stawia także kryterium dochodowe. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 725 zł.
Ustawodawca limituje także czas przysługiwania świadczenia. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18 roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia 25 roku życia,. W sytuacji posiadania przez osobę uprawnioną orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, świadczenie może być pobierane bezterminowo.
Co do wysokości przyznanego świadczenia to odpowiada ona kwocie bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł.